Tổng công ty Đông Bắc đuợc thành lập ngày 27 tháng 12 năm 1994; là doanh nghiệp Kinh tế – Quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc Phòng có chức năng và nhiệm vụ chính là sản xuất kinh doanh và quân sự quốc phòng. Hiện nay Tổng Công ty có 09 Công ty và 02 Trung tâm hoạt động theo mô hình đơn vị hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ; 03 công ty cổ phần và 12 Phòng nghiệp vụ, với tổng quân số gần 10.000 cán bộ, chiến sỹ, công nhân viên chức, lao động. Địa bàn hoạt động của Tổng công ty trải khắp các tỉnh, thành trong cả nuớc, chủ yếu là những địa bàn trọng điểm, chiến lược góp phần phát triển kinh tế xã hội đất nước và củng cố quốc phòng an ninh.
          Năm 1995 (năm đầu tiên đi vào hoạt động) Đông Bắc có số vốn 19 tỷ đồng, sản lượng than khai thác mới đạt trên 600.000 tấn, doanh thu trên 200 tỷ đồng, thu nhập bình quân trên 600.000đ/người/tháng. Đến nay, sau hơn hai thập kỷ xây dựng và trưởng thành, bình quân sản lượng than khai thác của Tổng công ty đã đạt con số trên 5 triệu tấn/năm, chiếm 12 – 14% sản lượng than của toàn quốc, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. So với năm 1995, tổng doanh thu hiện nay của Tổng công ty tăng gấp 50 lần, lợi nhuận tăng gấp 96 lần, nộp ngân sách nhà nước tăng gấp 345 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 18 lần; đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, chiến sỹ, công nhân viên chức, lao động không ngừng được nâng cao.
         Đặc biệt từ năm 2000 đến nay, Tổng công ty Đông Bắc có sự phát triển và tăng trưởng nhanh về mọi mặt. Xác định quan tâm chăm lo xây dựng nguồn lực con người là vấn đề chiến lược, đảm bảo cho Tổng công ty phát triển ổn định, lâu dài nên hàng năm đơn vị đã cử hàng trăm cán bộ, công nhân viên chức đi đào tạo đại học các chuyên ngành khai thác mỏ và quản lý kinh tế, hàng nghìn công nhân được huấn luyện, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật. Đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân kỹ thuật lành nghề của Tổng công ty luôn đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh. Bên cạnh đó Tổng công ty đặc biệt quan tâm đầu tư chiều sâu cho sản xuất, hàng năm đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng cho mua sắm các phương tiện, trang thiết bị tiến tiến, hiện đại, đồng bộ để đổi mới công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nhằm không ngừng tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Hiện nay, Tổng công ty có trên 1.000 xe máy các loại hiện đại công suất lớn như: Máy khoan thuỷ lực, máy xúc thuỷ lực từ 5,7 – 6,7 m³, ôtô vận tải từ 15 – 58 tấn. Trong khai thác hầm lò đã từng bước thực hiện cơ giới hoá như: áp dụng công nghệ đưa cột chống thuỷ lực đơn, dàn giá thuỷ lực di động ZH, GK vào chống giữ trong hầm lò; máy COMBAI đào lò AM 50Z, máy khoan trong lò, băng tải dốc, tàu điện ắc quy, máng cào; hệ thống cảnh báo khi mê tan tự động đảm bảo an toàn trong khai thác than hầm lò; quan tâm đầu tư mở rộng và hiện đại hoá các cụm cảng phục vụ công tác chế biến, tiêu thụ than.
        Có thể nói, thương hiệu ‘Đông Bắc’ đã hội tụ được trí tuệ và sức mạnh tổng hợp của sự đoàn kết (Đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân sản xuất) và lan tỏa không chỉ trong sản xuất than – đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà đã thành công với vai trò là Nhà thầu trong thi công các công trình kết cấu hạ tầng giao thông, nhiệt điện, xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng, các công trình QP – AN của đất nước. Đáng kể đến là: Dự án san gạt mặt bằng Trung tâm điện lực Vĩnh Tân, Binh Thuận với việc trị thủy, hợp long thành công tuyến đê bao chắn sóng lớn và hiện đại nhất Việt Nam; Dự án hạ tầng Nhà máy sản xuất Amon Nitrat ở Thái Bình, Thủy điện Đồng Nai 5; tham gia Dự án Đuờng cao tốc nối thành phố Hạ Long với Hải Phòng – một công trình tầm cỡ quốc gia được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế…
        Ở giai đoạn hiện nay, Tổng công ty Đông Bắc đã thực sự trở thành một doanh nghiệp đạt đến sự phát triển toàn diện, vững chắc. Thương hiệu ‘Đông Bắc” luôn được đánh giá và xếp hạng Top đầu của các doanh nghiệp quân đội và Top 100 trong 500 doanh nghiệp lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam.
        Không chỉ thường xuyên quan tâm chăm lo, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và môi trường làm việc của người lao động, Tổng công ty Đông Bắc luôn thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Chỉ tính từ năm 2014 đến nay Tổng công ty đã tham gia các chương trình phát triển kinh tế, xây dựng các công trình an sinh xã hội, hoạt động chính sách nhân đạo, từ thiện với tổng số tiền hàng trăm tỷ đồng. Qua đó tăng cường mối quan hệ đoàn kết máu thịt với nhân dân, giúp người dân địa phương nhất là ở vùng sâu, vùng xa từng bước khắc phục khó khăn, phát triển kinh tế, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố vững chắc tuyến phòng thủ ở địa phương.
         Con người ‘Đông Bắc’ đã và đang phấn đấu trở thành hình ảnh của sự thân thiện với môi trường, hài hoà với cộng đồng, nghĩa tình, thủy chung với đồng đội, tràn đầy niềm tin và khát vọng vươn lên tầm cao mới, xứng đáng với sự mong đợi của các cấp lãnh đạo, của bạn bè, đồng chí, đồng nghiệp, đối tác, bạn hàng trong và ngoài nước, xứng danh ‘Bộ đội Cụ Hồ’. Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Tổng công ty vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng Lao động, 4 Huân chương các loại, 7 Cờ thi đua của Chính phủ; 29 Cờ thi đua của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương; được bình chọn và tôn vinh “Vì sự nghiệp xóa đói giảm nghèo” và Danh hiệu “Vi môi trường xanh quốc gia” cùng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý khác.